ماریجوانا چیه و چطور روی بدن تأثیر میذاره؟
ماریجوانا (یا کانابیس) گیاهی هست که حاوی ترکیبات شیمیایی مثل THC (ماده روانگردان) و CBD (با خواص ضدالتهابی) میشه. در بدنسازی، مردم گاهی ازش برای کاهش درد، بهبود خواب یا حتی افزایش اشتها استفاده میکنن. اما تأثیرش دوطرفهست: هم مزایا داره، هم معایب. تحقیقات نشون میدن که اثراتش بسته به دوز، روش مصرف (دود، خوراکی، روغن) و وضعیت بدنی فرد متفاوته.
مزایای احتمالی ماریجوانا در بدنسازی؛
بر اساس مطالعات (مثل مطالعاتی که در ژورنالهای ورزشی مثل Journal of Strength and Conditioning Research منتشر شدن):
• کاهش درد و التهاب: CBD میتونه درد عضلانی بعد از تمرین رو کم کنه، مثل التهاب بعد از وزنهبرداری سنگین. مثلاً، یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ نشون داد که مصرف موضعی CBD درد رو تا ۳۰٪ کاهش میده.
• بهبود خواب: THC میتونه خواب عمیقتر بیاره، که برای ریکاوری عضلات مهمه. بدنسازها اغلب از کمبود خواب رنج میبرن.
• افزایش اشتها: THC اشتها رو تحریک میکنه (معروف به “munchies”)، که برای دورههای “بالکینگ” (افزایش حجم) مفیده.
• کاهش استرس: میتونه اضطراب قبل از مسابقه رو کم کنه و تمرکز رو افزایش بده.
معایب و ریسکها در بدنسازی
از طرف دیگه، تحقیقات (مثل گزارشهای NIH و WADA) هشدار میدن:
• کاهش تستوسترون و رشد عضلانی: THC میتونه سطح هورمون تستوسترون رو موقتاً پایین بیاره (تا ۱۰-۲۰٪ در مطالعات کوتاهمدت)، که برای ساخت عضله ضرر داره. یک تحقیق در سال ۲۰۲۴ روی ورزشکارها نشون داد که مصرف منظم، قدرت و استقامت رو کاهش میده.
• تأثیر روی ریهها و قلب: دود کردنش (اگر سیگار بکشی) ظرفیت ریوی رو کم میکنه، که برای کاردیو مهمه. ضربان قلب رو هم افزایش میده.
• وابستگی و انگیزه: مصرف زیاد میتونه انگیزه تمرین رو کم کنه یا باعث “لَختی” بشه.
• قانونی و دوپینگ: در بیشتر کشورها (از جمله ایران) غیرقانونیه، و در ورزشهای حرفهای (مثل المپیک) به عنوان دوپینگ حساب میشه. در آمریکا، در سطح ایالتی قانونی شده، اما فدرال هنوز نه.
مزایای ماریجوانا در بدنسازی
• کاهش درد و التهاب عضلانی بعد از تمرین (بهخصوص با CBD).
• بهبود کیفیت خواب و ریکاوری سریعتر.
• افزایش اشتها در دورههای بالکینگ.
• کاهش استرس و اضطراب قبل از تمرین یا مسابقه.
• افزایش تمرکز موقت در برخی افراد.
-——-!!!اما به چه قيمتى!!! -——-
معایب ماریجوانا در بدنسازی
1. کاهش تستوسترون و اختلال در رشد عضلانی
THC با گیرندههای کانابینوئیدی در بیضهها و هیپوتالاموس تداخل میکنه و تولید هورمون LH (لوتئینیزان) رو موقتاً سرکوب میکنه. نتیجه؟ تستوسترون آزاد تا ۱۵-۲۵٪ در ۲۴-۴۸ ساعت بعد از مصرف کاهش پیدا میکنه.
• مطالعه ۲۰۲۴ در European Journal of Sport Science: مردان ۲۵-۳۵ ساله که هفتهای ۳+ بار مصرف میکردن، بعد از ۸ هفته ۵-۷٪ کمتر عضلهسازی داشتن نسبت به گروه کنترل.
• نکته: این اثر در دورههای کاتینگ (چربیسوزی) بدتره، چون تستوسترون پایین = حفظ عضله سختتر.
2. کاهش قدرت و استقامت
THC روی سیستم عصبی مرکزی اثر “دپرسانت” داره:
• زمان واکنش کند میشه (تا ۲۰٪ در تستهای آزمایشگاهی).
• هماهنگی حرکتی افت میکنه → خطر آسیب در حرکات ترکیبی مثل ددلیفت یا اسکوات.
• مطالعه ۲۰۲۳ روی دوندهها: VO2max بعد از مصرف حاد ۸٪ افت کرد و تا ۶ ساعت برنگشت.
3. فشار قلبی-عروقی
• ضربان قلب در ۳۰ دقیقه اول تا ۲۰-۵۰٪ بالا میره.
• فشار خون سیستولیک افزایش → ریسک برای کسایی که فشار خون بالا یا سابقه قلبی دارن.
• در تمرینات سنگین (مثل HIIT)، این افزایش میتونه باعث سرگیجه یا غش بشه.
4. آسیب ریوی (مصرف دودی)
یک جوینت = معادل ۴-۵ نخ سیگار از نظر ذرات معلق (تار).
• ظرفیت تنفسی (FVC) تا ۱۰٪ کاهش در مصرفکنندههای منظم.
• برای بدنسازهایی که کاردیو میکنن (مثل آمادهسازی مسابقه)، این یعنی ریکاوری کندتر بین ستها.
5. کاهش انگیزه و “سندرم آموتيواسيونال”
مصرف طولانیمدت (بیش از ۳ ماه) میتونه دوپامین پایه رو پایین بیاره →
• باشگاه رفتن “بیمعنی” به نظر میرسه.
• ۳۰٪ مصرفکنندههای منظم گزارش “عدم تمایل به تمرین سنگین” دادن (مطالعه ۲۰۲۵، Addiction).
6. دوپینگ و مسائل قانونی
• WADA: THC بالای ۱۵۰ نانوگرم/میلیلیتر = ممنوعیت ۱-۳ ماهه در مسابقات.
• در ایران: غیرقانونی کامل → ریسک دستگیری، جریمه یا زندان.
• حتی در آمریکا: تست شغلی یا مسابقهای میتونه مثبت بشه تا ۳۰ روز بعد از آخرین مصرف.
7. تداخل با مکملها و داروها
• THC آنزیمهای کبدی CYP3A4 و CYP2C9 رو مهار میکنه →
• پروتئین وی یا کراتین بهتر جذب نمیشن.
• داروهای ضدالتهاب (مثل ایبوپروفن) اثرشون تغییر میکنه.
خلاصه عملی:
اگر هدفت حداکثر عضلهسازی، قدرت یا مسابقه هست، ماریجوانا (بهخصوص نوع THCدار) مستقیماً با هدفت در تضاده. حتی مصرف گاهبهگاه هم میتونه ۲-۳ روز ریکاوری رو عقب بندازه.
اگر فقط برای “تفریح” یا کاهش درد میخوای، CBD خالص (بدون THC) گزینه خیلی ایمنتریه — بدون این عوارض.